Алматыда инфрақұрылымды дамыту қалай жүзеге асырылуда

Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және абаттандыру, денсаулық сақтау және әлеуметтік көмек, экономика және кәсіпкерлік – әр салада алматылықтардың жайлы тұруы үшін, бизнесті дамыту және қоршаған ортаны жақсарту үшін іс-шаралар жүзеге асырылуда, деп хабарлайды Almaty.tv.

Қаланың көлік инфрақұрылымын дамыту мәселелеріне келетін болсақ, мұнда ауқымды өзгерістер көзделген.

Мысалы, Алматыда дизельді автобустарды сатып алуға тыйым салынады.

Ерболат Досаевтың айтуынша, мұндай шаралар қоғамдық көлікті экологияландыру деңгейін биыл 60%-ға дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

«2023 жылы 1430 бірлік экологиялық көлік жеткізіледі, оның ішінде жергілікті бюджет есебінен 600 автобус пен 100 троллейбус, жеке тасымалдаушылар 730 автобус, оның ішінде 30 электробус сатып алатын болады. Келесі жылдан бастап дизельді автобустарды сатып алуға тыйым салынады», - деді Ерболат Досаев.

Алматыда көлік қаңқасын дамыту жөніндегі мастер-жоспарды бекіту 2023 жылдың желтоқсанына жоспарланған. Ерболат Досаев бұл оқиға базалық инфрақұрылымды қалыптастырудың бастапқы нүктесі болатынын айтты.

«Бірінші кезеңде 2024 жылы Райымбек даңғылындағы BRT пилоттық дәлізінің құрылысы басталады және тегін трансплантациялауға мүмкіндік беретін жаңа тарифтік мәзір енгізіледі», – деп атап өтті мегаполис әкімі.

Екінші кезеңде, 2025-2026 жылдары LRT көлік дәліздерінің саны 10-ға дейін ұлғайтылады және ұзындығы 26 км болатын бірінші LRT желісі іске қосылады. Алматы-1 және Алматы-2 станциялары жерүсті метрополитенін қосады.

Көлік желісін дамыту трафикті тиімді басқаруға арналған құралдардың болуын болжайды. 2025 жылы қалалық магистральдар, қоғамдық көлік және «ақылды» бағдаршамдар біріктірілетін зияткерлік жүйені іске қосу жоспарлануда.

Алматылықтар үшін тағы бір жағымды жаңалық - метро пойыздардың қозғалыс аралығы қысқарады.

«Өткен жылдың мамырында 2 жаңа станция ашылғаннан кейін жолаушылар ағыны күн сайын 35 мыңнан 90 мыңға дейін 2,6 есеге өсті. Биылғы жылдың қыркүйегінен бастап 3 жылжымалы құрам қосылады, бұл қозғалыс аралығын 6 минутқа дейін төмендетуге мүмкіндік береді», – деді Ерболат Досаев.

Қала басшысы 2025 жылы «Қалқаман» станциясының құрылысын аяқтау жоспарланғанын, батыс бағытта «Барлық» базарына дейін үш жаңа станцияның жобалау-сметалық құжаттамасын әзірлеу жүргізіліп жатқанын айтты.

Алматы – туризмнің ең ірі орталығының бірі. Жыл сайын қала тек жергілікті тұрғындар үшін ғана емес, келушілер үшін де тартымды бола бастады. Заманауи саябақ, түрлі мәдени орталық, кинотеатр, басқа да әдемі орындар көп. Қалада ірі мұражайлар, театрлар мен мейрамханалар жұмыс істейді. Алматылықтар демалыс орталықтарында жұмыс күнінен кейін толық демалуды жөн көреді. Егер аға буын өкілдері тыныш атмосфераны қаласа мейрамханаларда уақыт өткізе алады. Ал жастар ойын-сауық сипатындағы орындарды таңдайды. Алматыда кинозалдар ешқашан бос болмайды. Көрермендер талапшыл, сондықтан компаниялар тек жақсы фильмдерді көрсетуге тырысады.

Балалардың мектепке баруына да аз уақыт қалды.

Жаңа оқу жылында алматылық оқушыларды бірден бірнеше жаңалық күтіп тұр. Қаланың 7 ауданынан бірнеше мемлекеттік оқу орынына балаларды тасымалдау үшін мектеп автобустарымен қамтамасыз етеді. Барлық оқу мектебінде кешенді қауіпсіздік жүйесі енгізіледі. Ал 182 білім ордасында ерекше қажеттілігі бар балаларға жағдай жасады.

Мектеп автобусы 1 қыркүйектен бастап жұмыс істей бастайды. Бүгінде оған 12 мыңнан астам бала қажет. Бірақ әзірге олар 8 мыңнан асады. Қауіпсіздік үшін бейнекамера орнатылған 100 автобус сатып алынды. Бұл мақсатта қалалық бюджеттен шамамен 1,5 миллиард теңге қарастырылған. Сарапшылардың айтуынша, мектеп оқушыларын тасымалдау кезінде, ең алдымен олардың қауіпсіздігі ескеріледі. Сонымен қатар бұл қаланың көлік желілеріне жүктемені азайтады.

«Биылғы жылы іске асырылатын келесі ірі жоба – кешенді қауіпсіздік жүйесін енгізу. Осы жылдың соңына дейін барлық 214 мемлекеттік мектеп дабыл түймесімен, өткізу жүйесімен, турникеттермен, өрт қауіпсіздігі жүйесімен, полиция басқару орталықтарымен интеграцияланатын бейнебақылау камераларымен жабдықталады. Кешенді қауіпсіздік жүйесі енгізіледі», – деді Алматы қаласы білім басқармасының басшысы Ләззат Жылқыбаева.

Ал 182 мектепте ерекше қажеттілігі бар балаларды оқыту үшін жағдай жасалды. Тағы 16 мекемеде инклюзивті білім беруді ұйымдастыру жоспарлануда. Сонымен қатар бастауыш сынып оқушылары тегін тамақпен және электронды оқулықтармен қамтамасыз етіледі.

Мектеп формасы – классикалық үлгіде. Сондай-ақ барлық оқушы оқулықпен қамтамасыз етіледі.

Ал денсаулық сақтау саласына келетін болсақ, медициналық сақтандыру қоры Алматы қаласының сол саласына қосымша 7 млрд теңге бөлді. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің брифингінде медициналық сақтандыру қорының Алматы филиалының директоры Тілеухан Әбілдаев мәлімдеді.

Оның айтуынша, Алматы қаласы тұрғындарының МӘМС пакетінде медициналық қызметтердің жоғары тұтынылуын ескере отырып, қосымша қаражат бөлінді.

«Бөлінген ақша консультациялық-диагностикалық қызметтерге – 2,8 млрд теңге, стационарлық медициналық көмекке – 4,1 млрд теңге, жоғары технологиялық медициналық көмекке – 164,5 млн теңге бөлінді», — деді Т.Әбілдаев.

Естеріңізге сала кетейік, 2023 жылға арналған Алматы қаласы бойынша денсаулық сақтау бюджеті 302,4 млрд теңгені құрады, оның ішінде ТМККК бойынша – 156,7 млрд, МӘМС бойынша – 145,7 млрд теңге. Бұл өткен жылғы бюджеттен 17%-ға артық.

Мегаполисте тұрғын үйдің белсенді құрылысы жалғасуда.

Алматы қаласы Түрксіб ауданының Жас Қанат шағынауданында 41 үйдің құрылыс-монтаждау жұмыстары жүргізілуде, бұл – 3116 пәтер, ауданы 163 098 шаршы метр.

Қала әкімдігі 122 859 шаршы метрді құрайтын 31 үй немесе 2344 пәтер пайдалануға берілгенін хабарлады. Жыл соңына дейін тағы бес үйді немесе 473 пәтерді (22 мың шаршы метр) пайдалануға беру жоспарлануда. Сондай-ақ салынып жатқан үйлерге іргелес аулаларды абаттандыру жұмыстары жүргізілуде.

«Жобада 12 ауланы абаттандыру қарастырылған. Нысандардың жалпы дайындығы 60%-ды құрайды. Бүгінгі таңда 8 аула бойынша жұмыстар жүргізілуде, аулаларды асфальттау және шағын сәулет нысандарын (МАФ) орнату аяқталды. 10 қыркүйекке дейін қалған МАФ-тарды орнату және көгалдандыру жұмыстары аяқталады. Қалған 4 аулада жұмыс 15 қыркүйекте басталып, 2023 жылдың қарашасында аяқталады. Мердігер ұйымға жұмыс қарқынын жеделдету тапсырылды», - деп атап өтті Алматы әкімдігінің баспасөз қызметі.

Мегаполистің құтқару қызметтері мен құқық қорғау органдары бұрынғысынша тұрғындардың қауіпсіздігіне қамқорлық жасайды және ТЖ мен заңдылықтың бұзылуына жол бермейді.

Жақында Түрксіб ауданында өрт болды.

Автошиналарды қайта өңдеу цехының үй-жайында ашық жалынмен 200 шаршы метр алаңда пайдаланылған автошиналарды қайта өңдеу қалдықтары жанып кетті.

Көрші кәсіпорынның оттегі станциясы бар ғимаратқа өрттің таралу қаупі туындады. Жанып тұрған қараңғы қоймадан сығылған ауадағы аппараттардағы газ - түтіннен қорғау қызметінің буындары кез келген минутта жарылуға дайын жалпы көлемі 100 л екі оттегі баллонын шығарды.

Өрт тез арада оқшауланып, жойылды. Құрбандар мен зардап шеккендер жоқ.

20-дан астам интернет-алаяқтарды Алматы полицейлері ұстады. Мегаполисте ақпараттық технологиялар, оның ішінде интернет-алаяқтық саласындағы қылмыстарды ашудың алдын алуға және тиімділігін арттыруға бағытталған Hi-Tech операциясы аяқталды. Мекеме жұмыс істеу кезеңінде криминалдық полицияның неғұрлым дайындалған қызметкерлері қатарынан мамандандырылған жедел-іздестіру топтары құрылғанын хабарлады. CyberPоl бөлімшесі ОПМ өткізу барысында 154 алаяқтық жасады деген күдікпен 21 интернет-алаяқ ұсталды.

Алматы әуежайы қаланың келушілер картасы деп аталады, бірақ соңғы уақытқа дейін оңтүстік астананың тұрғындары мен қонақтары қиындықтарға тап болды - тіркеу үстелдеріне және багаж бөлімшесіне кезек, кептелістер мен заңсыз такси жүргізушілері. Міне, сол мәселелер шешілді, ал қалғаны мәселе бойынша іс-шара жүргізілуде.

Қазір әуежайдың өткізу қабілеті жылына үш миллионға жуық адамды құрайды. Бірақ өткен жылы әуе айлағы 7 миллионнан астам жолаушыны қабылдағандықтан, қосымша инфрақұрылымға шұғыл қажеттілік туындады.

Жаңа халықаралық терминалмен әуежай жылына 14 миллионға дейін адамды қабылдай алады.

Халықаралық әуежайды кеңейту жаңа ғимараттар, жолаушылар терминалы және жалпы авиация құрылысын, сондай-ақ эстакаданы, ұшу-қону жолағын және вокзал маңындағы аумақты қайта құруды қамтиды.

Алматы халықаралық әуежайының президенті Альп Эр Тунга Ерсойдың айтуынша, негізгі жұмыстар аяқталды. 29 тамызда екінші қабаттан келетін және кететін автокөліктерге арналған пандус ашылады. Бұл автотұрақтағы кептелістерді айтарлықтай азайтады.

Пандустың екінші деңгейінде үш жолақ жасалды, олардың бірі такси жолаушыларын түсіруге арналған.

Әуежай басшылығы 250 орындық қосымша автотұрақ орнату туралы шешім қабылдады. Қосымша автотұрақты пайдалануға берудің бірінші кезеңі -биылғы жылдың қыркүйегі (150 орынға). Екінші кезең - биыл қарашада (100 орын).

Бірақ алматылықтар мен қала қонақтарын ең қызықтыратыны - багаж бөлімінде көп сағаттық кезектер қашан аяқталады?

«Жаңа терминалда бізде багаж жүйесі бес есе көп болады және сәйкесінше өңделетін багаж мөлшері де аз емес. Бастапқыда бұл терминалдың ашылуы 2024 жылдың тамызына жоспарланған болатын, бірақ біздің құрылыс компаниямыздың арқасында терминал келесі жылдың маусымында ашылады деген жоспар бар. Біз уәде бермейміз, бірақ осы уақытқа дейін терминалды іске қосамыз деп үміттенеміз», - деді «Алматы халықаралық әуежайы» АҚ президенті Альп Эр Тунга Ерсой.

Жаңа терминал бастапқыда 40 қабылдау бөлмесін жоспарлады, бірақ жолаушылар ағынының көптігіне байланысты олардың саны болашақта 50-ге дейін артады. Сондай-ақ өзін-өзі тіркеу және багажды өз бетінше тапсыру тіректері болады.

Жаңа ғимараттың құрылысы халықаралық терминалдың жеңдеріне борттың көлеміне байланысты бір уақытта жеті ұшаққа дейін жеткізуге мүмкіндік береді. Әуежайдың жалпы өткізу қабілеті жылына 14 млн жолаушыға дейін артады.

Алматы халықаралық әуежайының президенті жаңа халықаралық жолаушылар терминалының ауданы 55000 шаршы метр болатынын айтты. Дизайнға сәйкес, құрылым қолданыстағы терминал ғимаратына жерүсті өткелі арқылы қосылады. Дизайнда жергілікті суретшілердің жұмыстары қолданылады.

Жаңа үй-жай жолаушыларға ғимараттың сыртына шықпай-ақ ішкі және халықаралық рейстерден ауысуға оңай қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

Қызықты факт, «Алматы» әуежайының VIP-терминалы - бұзылған тарихи ғимараттың дәл көшірмесі.

Ол 2023 жылдың қазан айында жұмыс істейді, бірақ негізінен үкіметтік делегацияларға қызмет етеді.

Басшылықтың жоспарында Алматының әуе айлағын Орталық Азиядағы ең ірі жүк хабына айналдыру және Қазақстанға жаңа авиакомпанияларды тарту.