Алматыда «Жан жарығы» көрмесінің ашылу салтанаты өтеді

2024 жылдың 6 желтоқсан күні сағат 16.00-де Әбілхан Қастеев атындағы ҚР Мемлекеттік өнер музейінде суретші Үкі Әжиевтің туғанына 100 жыл толуына арналған «Жан жарығы» мерейтойлық көрмесінің ашылу салтанаты өтеді, деп хабарлайды Almaty.tv.

Экспозицияда Әбілхан Қастеев атындағы ҚР МӨМ-і қорынан, жеке коллекциялардан және суретшінің отбасы жинағынан 70-тен астам кескіндеме және акварель туындылары ұсынылады.

2024 жылы көрнекті қазақстандық суретші, Қазақстан акварелінің шебері, Еңбек сіңірген өнер қайраткері, Ш. Уәлиханов атындағы мәдениет және бейнелеу өнері саласындағы мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, «Парасат» орденінің иегері, ҚР Тұңғыш Президенті стипендиясының лауреаты, тәуелсіз «Тарлан» сыйлығының лауреаты, Ұлы Отан соғысының ардагері, Ленинград блокадасының қатысушысы Әжиев Үкі Әжиұлының туғанына 100 жыл толды.

Үке Әжиев 1924 жылы 23 желтоқсанда Алматы облысы Қаскелең ауданы Кемір-тоған ауылында дүниеге келген. 14 жасында көркемөнерпаздар байқауының ең жас жеңімпазы болып, ол Ленинградқа, Бүкілресейлік өнер академиясының жас дарындар мектебіне жіберілді. Дәл осы жерде Уке нағыз өнер әлемінің қыр сырын ашты. Мәңгі туындылары бар музейлер, театрлар, кітапханалар, музыка, сәулет жас суретшінің болашаққа  барар жолының бастамасы болды. Мұнда, Ленинградта оны Ұлы Отан соғысы және блокаданың ең қиын күндері бастан кешірді. Соған орай, мектептері Самарқандқа эвакуацияланғандықтан, Уке Әжиевті сол жерден әскер қатарына шақырады. Ол бірінші Украина майданының құрамында болып Донбасс пен сол жағалаудағы Днепрді азат етуге қатысты. Харьков  маңында ауыр жарақаттанады және сол жерде көптен күткен Жеңіс Күнін қарсы алды. Жауынгерлік еңбегі үшін «Ленинградты қорғағаны үшін» және «Германияны жеңгені үшін» медальдарымен марапатталған.

Соғыстан кейін Алматыға оралған Уке Әжиев Алматы көркемсурет училищесінің кескіндеме бөліміне түсіп, оны үздік бітірді (1948-1950). 1954 жылы КСРО Суретшілер одағына мүше болды. Ол кескіндеменің әртүрлі майлы бояу және акварель әдістерін жақсы меңгерген. Алайда, ол ең нәзік және күрделі тәсілі деп есептеген акварельге ерекше мән беріп, ұстанды. Үке Әжиевтің акварельдерін асқақ елдің шеберлері жоғары бағалады. Ол КСРО Суретшілер Одағының акварель комиссиясының мүшесі болып сайланды. Қазақстандық акварель суретшілерін белсенді түрде насихаттады. Оның күш-жігерінің арқасында Қазақстанда акварель секциясы жұмыс істеді, оның мүшелері Кеңес Одағының ең қызықты жерлері мен әлем елдеріне шығармашылық сапарларға қатысуға мүмкіндік алды.

Үке Әжиевтің шығармашылығы – ұлттық акварель мектебінің қалыптасуы мен гүлдену дәуірі. Ол түс, пішін, композиция саласындағы тынымсыз ізденістерге құмар болды. Оның бүкіл өмірі өнерге қызмет етуге берілді. Оның жан дүниесі адамға, бүкіл әлемге деген сүйіспеншілікке толы болды.  Оның әр шығармасында пішіннің жетілдірілуі мен сезімнің жылуы бар. Бұл әр өнер сүйер қауымның жүрегінде із қалдырып отырды.

Үке Әжиевтің жұмыстары өз еліміздің музейлерінде, сондай-ақ Лондон сәулет және өнер музейінде (TateBritain), Мемлекеттік Третьяков галереясында және Шығыс музйінде (Мәскеу, РФ), Киев, Баку, Вильнюс, Рига музейлерінде, Франция, Италия, Германия, АҚШ, Швейцария, Оңтүстік Корея және басқа да көптеген жеке жинақтарда сақталған.

Оқи отырыңыз: Алматыда 2000-нан астам жеке тұрғын үйдің өртке қарсы қауіпсіздігі тексерілді