Алматы «сары аймаққа» кіруге жақын тұр: эпидемиолог адамдар көп жиналатын орындарға бармауға шақырады

Қазақстандықтарға коронавирус вакцинасын егудің не үшін тиімді болатыны туралы эпидемиолог, Алматы қаласы Санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Әсел Қалықова айтып берді, деп хабарлайды Almaty.tv.

– Бүгінде Алматы «жасыл» аймақта, бірақ «сары аймаққа» да жақын орналасқан. Жағдайдың нашарлауының себебі неде? Қандай жедел шаралар қабылдау қажет, қала тұрғындарына өздерін және жақындарын жұқтыру қаупінен қалай қорғауға болады?

– Шынында да, эпидемиологиялық жағдай осының алдындағы тұрақты болғанына қарамастан, қазір «сары аймаққа» жақын тұр. Өткен тәулікте Алматыда коронавирустық инфекцияға ПТР оң нәтиже көрсеткен 110 науқас анықталды. Инфекцияны жұқтыру құрылымы бойынша жағдайлардың 43%-ы қоғамдық орындарға барудың нәтижесі болып табылады. Ауа райының күрт салқындағанын ескерсек, жұқтыру өсімі адамдар көп жиналатын жерлерде болды. Жасы бойынша өзгерістер жоқ-негізгі бөлігі 21-30 және 40-49 жас аралығындағы адамдарға тиесілі. Қала тұрғындарын мүмкіндігінше адамдар көп жиналатын орындарға бармауға шақырамыз. Сондай-ақ температураның күрт төмендеуін ескерсек, респираторлық инфекциялардың, ЖРВИ, тұмаудың, сондай-ақ COVID-19 таралу қаупі артады.

– Алматыда халықты вакцинациялау кезең-кезеңімен жүргізілуде. Қанша эпидемиологқа вакцина егілді? Өзіңіз вакцинация алдыңыз ба?

– Ресей Федерациясында өндірілген «Спутник V» вакцинасын қолдана отырып, КВИ-ге қарсы вакцинациялау 1 ақпанда басталды. Осы кезеңде барлығы 1750 адам вакцина алды. Бұл «қауіпті аймаққа» кіретін адамдар: барлық деңгейдегі және бөлімшелердегі медицина қызметкерлері, санитарлық дәрігерлер. Алматыда 57 эпидемиологқа вакцина егілді.

Вакцинация процесіне Қарағанды фармацевтикалық кешенінің Гам-КОВИД-Вак вакцинасы қосылады. 2021 жылдың 2 тоқсанынан бастап вакцинация процесіне отандық өнім - QazCovid-In препаратын қосу жоспарлануда.

Вакцинациялауға келетін болсақ, иә, 9 ақпанда бөлім басшыларымен және департамент мамандарымен бірге Медеу ауданының №1 емханасынан вакцинациялаудан өттік. Егу алдында біз егу жүргізуге ерікті түрде хабардар етілген келісімге қол қойдық.

Мен ешқандай елеулі жанама әсерлерді байқамадым. Әріптестердің бұлшық еттері аздап ауырды, бір қызметкердің кешкі мезгілде ыстығы көтерілді, бірақ көп ұзамай басылды. Бұл негізінен қалыпты жағдай. Адам ағзасы кез келген вакциналарды енгізуге иммунитетті қалыптастырумен, сондай-ақ иммундаудан кейінгі қолайсыз көріністерді-вакцинаны енгізген жердегі дене қызуының қысқа мерзімді жоғарылауы, қызару және ісіну сияқты жағымсыз белгілері арқылы жауап береді. Вакцинаның екінші компонентін алу үшін 1414 нөмірінен 21 күн – 2 наурызда не алуым керек екені туралы хабарлама келді.

– Вакцинаны жасау (әзірлеу) процедурасына және оның қауіпсіздігі мен тиімділігіне тоқталып өтесіз бе.

– Вакциналар ондаған жылдар бойы зерттелген технологиялар бойынша жасалды. Әрине, бұл біз үшін жаңа вирус және біз осы немесе басқа вакцинадан туындаған иммунитетке қалай жауап беретіні туралы теориялық тұрғыдан ғана айта аламыз. Бүгінгі таңда республикада егілгендер арасында КВИ-ға қарсы иммундаудан кейін елеулі қолайсыз көріністер тіркелген жоқ.

Егер «Спутник V» вакцинасы туралы айтатын болсақ, Ұлыбритания ғалымдарының пікірінше, оның тиімділігі шамамен 92% құрайды. Сонымен қатар «Спутниктен» кейінгі иммунитет кем дегенде екі жыл сақталуы мүмкін екені дәлелденді. Сондай-ақ вакцинаны жасаушылар Covid-19-дың  орташа және ауыр ағымынан 100% қорғайтынын айтады.

– COVID-19-ға иммунитет тез жоғалады деген пікір бар. Бұл вакцинацияның пайдасыз екенін білдіре ме?

– Тағы да қазір шындыққа сәйкес келмейтін жаңалықтар көп. Ауруға шалдыққан адамдарда пайда болатын табиғи иммунитетті және вакцинациядан кейін пайда болған иммунитетті ажырата білу керек. Басқаша айтқанда, табиғи инфекция кезінде вирус тыныс алу жолдары арқылы өтеді. Айталық, иммундық жүйенің негізгі мүшелері ішкі ортада. Бұл жағдайды респираторлық инфекциялардың барлық қоздырғыштары бұрыннан қолданып келеді. Ал вакцинация кезінде вирустық антигендер қанға енгізіліп, иммундық жүйеге тікелей ұсынылады.

Тіпті, әдеттегі тұмауға қарсы вакцинаны алыңыз. Мен оны соңғы 10 жыл сайын қабылдаймын және пайдасы туралы нақты айта аламын. Мен эпидемиология саласында біраз уақыт жұмыс істедім. Байқағанымдай, тұмаумен ауыратындардың арасында вакцинация болған жоқ. Сол сияқты коронавирус жағдайында: егер вакцинация патогенмен кездескенде 100% қорғамаса да, мұндай пациент вакцинацияланбаған адамға қарағанда үлкен артықшылыққа ие болады.

– Электрондық вакцинация паспортына қатысты көптеген сұрақтар түсуде. Осы туралы түсіндіріп беріңізші.

– Вакцинацияның электронды паспорты – бұл адамды вакцинациялаудың медициналық тарихы. Қазіргі уақытта оның дамуы аяқталу сатысында. Егудің электрондық паспорты егу рәсімінен өткеннен кейін тікелей eGovMobile мобильді қосымшасында қолжетімді болады. ВЭП-да азамат туралы, ол алған вакцинаның түрі, вакцинация процедурасының кезеңділігі, сондай-ақ вакцинациядан кейінгі кезеңдегі бақылау туралы ақпарат болады.

Айта кету керек, ВЭП – бұл бұрыннан бар көпжылдық тәжірибенің сандық аналогы, ол бәрімізге «егу паспорты» ретінде белгілі. Денсаулық сақтау министрлігі халыққа ыңғайлы болу үшін оны электронды форматқа көшірді.

– Кезең-кезеңімен вакцинациялау жағдайында бетперде тағуды жалғастыру қажет пе? Ол қаншалықты тиімді?

– Барлығы бетперде режимі мен басқа да  алдын алу шараларын сақтауы тиіс. Тіпті, медициналық емес бетперденің өзі өте тиімді қорғаныс құралы. Ол қашықтықты азайтады. Сонымен қатар бетперде симптомсыз инфекция жағдайында, адам ауруы туралы білмеген кезде қажет. Симптомсыз тасымалдаушылармен инфекцияның таралуы бүкіл әлемде Covid-19 таралуына себеп болуы мүмкін екені анықталғаннан кейін, ДДСҰ барлығына бетперде киюді ұсынды.