Алматыда қандай интернет-алаяқтық сызбалары «танымалдыққа ие»

Алматы қаласы Полиция департаменті Криминалдық полиция басқармасының бастығы Қуатбек Науатов Өңірлік коммуникациялар қызметінің брифингінде сөйлеген сөзінде қала тұрғындарын алдаудың кең таралған тәсілдері туралы айтып берді, деп хабарлайды Almaty.tv.

Мысалы, жәбірленушілердің ұялы телефондарына қоңырау шалып, өздерін полиция қызметкерлері немесе банктің қауіпсіздік қызметкерлері ретінде таныстырады, олар жәбірленушілердің атынан белгілі бір сомаға несие алуға тырысып жатқанын хабарлайды.

Алаяқтар шоттарда ақшаның бар екендігіне қызығушылық танытады, егер жәбірленушілер бұл әңгіменің растығына күмәнданса, банктің жалған қызметкерлері қазір құқық қорғау органдарының қызметкерлері олармен байланысатындығын айтады.

Әрі қарай жалған полиция қызметкері қосылып, өзін полиция департаментінің немесе прокуратураның басшысы деп атайды, қазіргі басшылардың аты-жөндерін хабарлайды (олардың деректері мен лауазымдары интернетте еркін қолжетімді) және несие алуға тырысатын алаяқты ұстауда азаматтық борышын орындауды талап етеді (шоттардағы жинақ ақшаны сақтау) және бұл үшін бәрін алып тастау керек шоттардағы ақша қаражаттары және оларды банктің болжамды қауіпсіз шотына жіберіп және карталардың деректемелерін (іс жүзінде алаяқтар ұсынған карта нөмірлері) ұсынады - бұл қарапайым ҚР азаматтары, олар өз кезегінде қиын материалдық жағдайға байланысты өз деректемелері мен карталарын сатқан немесе олардың деректерін алаяқтық жолмен иемденген, мысалы: адам әлеуметтік желілерде жұмыс іздейді, онымен байланысқа жалған жұмыс беруші шығады және барлық сауалнамалық деректерді тастауды сұрайды, жалақы алу үшін екінші деңгейдегі банктің картасын ресімдейді және пин-коды бар картаны келісілген жерде қалдырады). Жәбірленушілер өз жинақтары үшін қауіптеніп, алаяқтардың ықпалына түсіп, өз еркімен белгісіз тұлғаларға ақша жібереді.

Полиция департаментінің өкілі әлеуметтік желілер мен мессенджерлер – Vkontakte, Instagram, Facebook, WhatsАpp, Telegram бойынша проблемалық мәселе бар екенін, онда «аккаунттың» иесі туралы ақпарат алу үшін халықаралық тергеу тапсырмасын жолдау қажет екенін, өйткені республика аумағында жоғарыда аталған әлеуметтік желілердің өкілдіктері мен мессенджерлері жоқ, көбінесе халықаралық тергеу тапсырыстарына жауаптар алынбайды немесе ақпарат беруден бас тарту туралы жауаптар алынады.

«Қазақстан Республикасынан тыс жерде алаяқтарды анықтау қиын, себебі қылмыскерлер өздерінің орналасқан жерін жасыру үшін әртүрлі бағдарламалық құралдарды пайдаланады. Технологиялар (әсіресе VoIP-ке қатысты) жазылушыларға жалған сәйкестікті беруге және адал емес мақсаттарда қолданылатын жалған атаулар мен нөмірлерді ұсынуға мүмкіндік беретін пайда болды. Цифрлық технологиялар дәуірінде азаматтарымыздың деректерін, мысалы, ақпарат көздерінен (кез келген өнімге тапсырыс беру кезінде Telegram мессенджері платформасы), мүмкін банктік деректер базасынан алу оңайырақ болады», - деді жедел уәкіл.

Соңында Қуатбек Науатов алматылықтар мен бүкіл ел тұрғындарынан онлайн-қызметтерді пайдалану және интернет арқылы тауарларды сатып алу кезінде абай болуды сұрады. Жеке банктік карталары туралы, сондай-ақ жеке басы туралы (жеке куәлік фотосуреті, банк картасының фотосуреті, картаның артқы жағындағы үш таңбалы CVV коды) деректерді берудің қажеті жоқ.

Сондай-ақ, интернеттен сатып алынған өнімге алдын ала төлем жүргізбеу керек, өнімді сатып алмас бұрын интернет-дүкеннің беделін мұқият тексеру керек.